Datum: 26 juli 2022
De oorlog in Oekraïne heeft veel impact. Veel mensen moeten hun leven achterlaten en komen vanuit Oekraïne naar Nederland. Door de overheid wordt rekening gehouden met grootschalige én langdurige opvang van vluchtelingen: naar schatting komen er in totaal tussen de 100.000 en 150.000 Oekraïense vluchtelingen naar Nederland. Zij hebben recht op werk, zorg, onderwijs en sociale voorzieningen. Wil jij als werkgever Oekraïense vluchtelingen in dienst nemen? En weten wat hier allemaal bij komt kijken?
Lees dan onderstaande informatie aandachtig.
Ja, dat mag. Voorheen moest je als werkgever een tewerkstellingsvergunning aanvragen, maar deze vervalt vanaf 1 april 2022. Nu mogen vluchtelingen dus ‘gewoon’ in loondienst te werken. Dit geldt voor vluchtelingen die rechtmatig in Nederland verblijven op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming. De werkgever heeft dus geen tewerkstellingsvergunning nodig, maar moet wel een melding doen bij UWV. Dit meldingsformulier is te vinden op de website van werk.nl. De Arbeidsinspectie houdt toezicht op de naleving door werkgevers van de arbeidswetten. Niet melden is een overtreding waarvoor de werkgever een boete kan krijgen. Nadat UWV de melding heeft ontvangen, sturen ze een ontvangstbevestiging. De werknemer kan 2 werkdagen nadat de melding bij UWV binnen is starten met werken. Wijzigingen t.o.v. de initiële melding moet de werkgever ook doorgeven met het wijzigingsformulier. Hieronder de link om de melding te maken.
Meldingsformulier UWV – vluchtelingen Oekraïne
Het overgrote deel van de vluchtelingen uit Oekraïne zijn mensen met de Oekraïense nationaliteit. Dit geldt echter niet voor iedereen die vanuit Oekraïne naar Nederland komt. Voor de mensen die een tijdelijke verblijfsvergunning hadden in Oekraïne, bijvoorbeeld omdat zij daar studeerden of werkten, geldt dat zij in Nederland vanaf 19 juli niet langer vallen onder de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB). Dit geldt ongeacht of zij rechtstreeks uit Oekraïne komen, in hun eigen land zijn geweest of via een ander EU-land komen. Dit betekent dat deze zogeheten derdelanders niet langer aanspraak kunnen maken op gemeentelijke opvang, leefgeld, onderwijs en medische zorg en dus ook niet meer vallen onder de ontheffingsregels m.b.t. de TWV. Indien de derdelander zich voor 19 juli heeft gemeld bij een gemeente dan valt deze wel onder de RTB tot 4 maart 2023.
Om te kunnen werken hebben vluchtelingen een document nodig waaruit hun verblijfsstatus als tijdelijke beschermde blijkt en een Burgerservicenummer (BSN). Dit wordt geregeld bij de gemeente waar de vluchteling zich (tijdelijk) inschrijft. Let op: dit kost tijd. Daarom geldt een overgangsperiode van 4 maart tot en met 31 augustus 2022. Tijdens deze overgangsperiode geldt een vrijstelling voor alle Oekraïense vluchtelingen die hun nationaliteit aan de hand van documenten kunnen aantonen.
Meer informatie overgangsperiode
IND: Aanvraag verblijf onder richtlijn/ Bewijs van verblijf
Een vluchteling uit Oekraïne heeft dezelfde rechten als een Nederlandse werknemer. Bijvoorbeeld recht op een veilige werkplek, pauzes, vakantiedagen en het minimumloon. De Arbeidsinspectie controleert of bedrijven zich aan de regels houden.
Ja, Oekraïense vluchtelingen mogen vrijwilligerswerk doen mits zij onder de Richtlijn tijdelijke bescherming vallen. Hiervoor is geen tewerkstellingsvergunning nodig, maar UWV toetst wel of het gaat om vrijwilligerswerk. De organisatie moet daarom een vrijwilligersverklaring aanvragen bij UWV. Deze verklaring is 3 jaar geldig en geldt niet voor 1 persoon, maar voor het soort vrijwilligerswerk.
Meer informatie vrijwilligerswerk
Er wordt steeds meer duidelijk omtrent de regelgeving en uitdagingen waar men in de praktijk tegenaan loopt bij het in dienst nemen van een Oekraïense vluchteling.
Onderstaande links geven toegang tot de meest recente informatie of bieden andersoortige informatieve ondersteuning.
Rijksoverheid
Refugeehelp
EU Skills Tool
Er is een aanpassing gedaan m.b.t. de regelgeving op het moment dat een Oekraïner gaat werken in relatie tot het afsluiten van een zorgverzekering.
Vanaf 1-7-2022 vallen ontheemden uit Oekraïne met een Burgerservicenummer onder de Regeling Medische zorg Ontheemden (RMO). Dit betekent dat zij geen zorgverzekeringspremie of eigen risico meer hoeven betalen. De zorgverlener vindt het Burgerservicenummer van de ontheemde vanaf 1 augustus 2022 in de verzekeringsgegevens.
Als een zorgverlener de ontheemde niet kan vinden in het declaratiesysteem, dan kan de factuur zonder meldnummer naar het CAK worden gestuurd. In dat geval is de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (SOV) van toepassing.
Vanaf 1 augustus 2022 wordt niet gehandhaafd op de verzekeringsplicht voor ontheemden. Dat betekent dat werkende ontheemden vanaf 1 augustus geen zorgverzekering meer hoeven af te sluiten. Zij vallen dan onder de RMO. Zorgverzekeraars beëindigen de al afgesloten zorgverzekeringen per 1 augustus. Ontheemden ontvangen hierover een brief.
Ontheemden krijgen de optie aangeboden om de zorgverzekering te behouden. Let op: dit is vrijwel altijd een onaantrekkelijke keuze voor de ontheemde, omdat voor de RMO geen zorgpremie of eigen risico betaald hoeft te worden. Ook is het zorgpakket van de RMO ruimer dan het basispakket. Op het moment dat een ontheemde toch een zorgverzekering afsluit heeft hij/zij eventueel recht op zorgtoeslag.
Het leefgeld voor degene die gaan werken zal stoppen maar voor de medebewoners niet. Degene die gaan werken moeten dit dan ook doorgeven via de gemeente met naam, BSN en naam werkgever.