Datum: 11 juni 2024
Gevlucht uit Oekraïne, waarna je terecht komt in een vreemd land waarvan je de taal en gebruiken niet kent. Ga er maar aanstaan! In november 2023 zijn zes Oekraïense vluchtelingen gestart als zorgondersteuner op verschillende voorzieningen van Amarant (centrumlocatie ’t Hooge Veer) in Tilburg. Zij tonen lef om, in een vreemd land een vreemde taal te leren, waarvan zelfs het schrift totaal anders is, terwijl ze werken als zorgondersteuner. Het project ‘Dichterbij dan je denkt’ ondersteunt bij het leertraject én met de training HARRIE helpt nieuwkomers gericht op cultuur en taal.
Valeria is afkomstig uit Oekraïne en is in het najaar van 2022 naar Nederland gevlucht. Valeria aan het woord: “Via mijn buurvrouw heb ik gehoord van Stichting Amarant. Marieke van Kempen van Gemeente Tilburg heeft mij in contact gebracht met Edwin Verhoeven (Manager specialistische zorg) en Suzanne de Vroe (Senior HR adviseur). Al snel werd ik uitgenodigd voor een gesprek en in het voorjaar van 2023 ben ik gestart als zorgondersteuner. Ik ben in Oekraïne universitair geschoold als neuropsycholoog en heb een achtergrond in de zorg voor kinderen met een beperking. Nederlands sprak ik niet, maar Engels wel. Eerlijk gezegd maakte ik me in het begin zorgen, echter voelde ik diep van binnen dat ik ondanks de taalbarrière aan de verwachtingen ging voldoen. Ik ben al snel gestart met een Nederlandse taalopleiding naast het werk. Steeds vaker kreeg ik vragen van mensen uit mijn omgeving en uit mijn netwerk of ook zij mochten komen werken bij Amarant. Ik zag hierin een kans voor gemotiveerde Oekraïense mensen uit mijn netwerk. Inmiddels werk is als begeleider complex en daarnaast als coach voor project Oekraïne. Het vinden van de weg binnen de organisatie, computer en systemen is lastig door de taalbarrière. Dit heb ik vanuit eigen ervaring gemerkt. Ik zet al mijn opgedane kennis en ervaring in om de Oekraïense zorgondersteuners: Elena, Ruslan, Inna, Olena, Anatoli & Svitlana, te ondersteunen waar mogelijk. De teams hebben hun Oekraïense collega warm ontvangen. Ik ben ze daar zeer dankbaar voor. Als vluchteling die de taal nog niet spreekt, is je welkom en vertrouwd voelen heel belangrijk. Daarom heeft ook elke Oekraïense medewerker één of twee buddy’s op de woning: een directe collega die elke week door een persoonlijk gesprek aandacht heeft voor wat er nodig is op dat moment. Zij zijn een onmisbare schakel in dit project. Inmiddels kennen ze de weg en hebben ze mij daarvoor minder nodig. Daarnaast vertaal ik over bepaald gedrag van cliënten, belangrijke afspraken binnen een team, en denk ik mee in oplossingen. Cultuurverschillen kunnen meespelen in sommige situaties en het is fijn dat ik als Oekraïense coach mee kan denken en verheldering kan geven waar nodig.”
Project Oekraïne is een intern project bij zorgverlener Amarant in Tilburg en heeft als voornaamste doel: mensen met afstand tot de arbeidsmarkt opleiden tot een gekwalificeerd medewerker bij Amarant. Dit sluit naadloos aan bij het project ‘Dichterbij dan je denkt’ van WSP Midden-Brabant. Binnen dit project worden nieuwe manieren onderzocht en uitgeprobeerd om talent met een afstand tot de arbeidsmarkt en werkgevers dichterbij elkaar te brengen. Door financiering van het leertraject binnen project Oekraïne en het organiseren van een HARRIE helpt training gericht op nieuwkomers (inhouse bij Amarant) brengen we baan en talent succesvol bij elkaar.
Door personeelskrapte en minder gekwalificeerd personeel moet er anders worden gekeken naar de arbeidsmarktvraagstukken binnen de zorg. Het werk moet anders ingedeeld worden. Bij Amarant denken ze om en ontdekken ze dat werken met een collega die op dit moment nog niet de Nederlandse taal beheerst kansen biedt. De deelnemers van project Oekraïne werken als volwaardig collega binnen de teams. Ze hebben al mooie stappen gezet in hun taalontwikkeling. Ze willen cliënten begrijpen en tegemoet komen. Veel van de Nederlandse taal begrijpen ze alleen spreken is nog spannend. Losse woorden en korte gesprekken gaan goed. Dagelijks oefenen zij het voeren van gesprekken tijdens het werk waardoor zij vooruit gaan.
Mayke vervult als senior begeleider een belangrijke rol als bruggenbouwer: “Ik zoek naar verbinding. In een periode waarin de personele bezetting onder druk staat is verbinding enorm belangrijk. Daarbij ga ik op zoek naar ieders kracht om deze te bundelen. Dit doen we echt samen met managers, teams en collega’s. Ik zie enorm veel motivatie en inzet bij de deelnemers. Ze gaan er vol voor om de taal te leren. Als iets niet vanzelfsprekend is, zoeken we samen naar een oplossing, dat is mijn taak. Ik zie mooie leermomenten ontstaan, tijdens een intervisie of het bezoek aan bibliotheek Heyhoef. Dit leverde een uitnodiging op om vaker daar te komen leren en gebruik te maken van faciliteiten. Een gezamenlijk theemoment wordt gebruikt om woorden te leren en van elkaars cultuur en gebruiken (nieuwsgierig). Het is prachtig om te zien hoe kandidaten stappen maken, daar ben ik trots op. Er zijn heus hobbels, maar die kunnen we samen aan.”
Valeria: “Het was in het begin voor collega’s en cliënten moeilijk omdat dit iets nieuws is. Ik weet heel goed wat de deelnemers doormaken en ik weet dat zij dit kunnen. Dit is de eerste stap! Dit project is zo belangrijk omdat mensen echt een kans krijgen. Ik weet zeker dat ze enorm dankbaar zijn voor deze kans. Misschien is moeilijk voor te stellen hoe het is om je te moeten vestigen in een land waar je niets kent, weet of begrijpt. De reden om hier te vestigen staat los van ambitie of keuze. Alles is nieuw dat maakt het extra moeilijk. Daarom is het een geschenk en daarom werkt iedereen hard. Het lijkt haast een sprookje. Iedereen brengt iets mee, denk aan cultuur, mentaliteit, traditie. We leren van elkaar. En er ontstaat zoveel verbinding. Hier ben ik meer dan trots op.”
Tekst: Amarant & WSP