‘Heb je nog een Ringo?’

Van leven op straat naar een volwaardige baan als buschauffeur bij Arriva. Ringo Slikboer heeft veel meegemaakt: “Ik vind nu andere dingen belangrijk, niet het salaris maar met plezier naar mijn werk gaan.” WerkgeversServicepunt (WSP) Midden-Brabant en Arriva hebben een jaar geleden het ServiceTeam van Arriva opgezet. Ringo maakte deel uit van de eerste lichting en wist al snel dat hij buschauffeur wilde worden. Hij doorstond een grondige selectie en rijdt sinds 10 mei 2022 op de bus. Leon Verhulst, Regiocoördinator ServiceTeam Brabant bij Arriva: “De teammanagers komen naar mij toe: ‘Heb je nog een Ringo?’

Maatschappelijk ondernemen via het ServiceTeam
Arriva heeft maatschappelijk ondernemen hoog in het vaandel staan. In mei 2021 is Arriva gestart met een Serviceteam in Brabant. Inmiddels heeft Arriva 6 ServiceTeams verspreid door het hele land. het ServiceTeam is een initiatief voor mensen die al langere tijd zonder succes op zoek zijn naar werk. Samen met de Gemeente Tilburg en Breda zijn kandidaten geselecteerd voor het ServiceTeam in Brabant. Het ServiceTeam heeft een prominente plek binnen Arriva. Regiocoördinator Leon: “In het jaarverslag van 2021 gaan maar liefst 5 pagina’s over het ServiceTeam. Dat is best uniek.” Ook Rob van Eekert, toen werkmakelaar en nu accountmanager bij WSP Midden-Brabant, beaamt dat het ServiceTeam een wezenlijk onderdeel is van de organisatie.

Allerlei klusjes

Het ServiceTeam heeft als doel om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te bieden en arbeidsfit te maken voor een baan binnen of buiten Arriva. WSP bemiddelt mensen voor het ServiceTeam, waar zo’n 5 tot 8 mensen in zitten. Lucien Marsé, accountmanager bij WSP en Ragini Mangnoesing, werkmakelaar bij WSP, zijn aan Arriva verbonden. Samen met kandidaten wordt een persoonlijk ontwikkelplan opgesteld. De taken zijn bussen schoonmaken, bij 9 vestigingen in Brabant de groenvoorzieningen onderhouden en verder allerlei soorten klusjes. Leon was blij met de “redelijk handige” Ringo want nu konden ze ook andere klusjes doen, zoals een straatje leggen, stuken en schilderen.

V.l.n.r. Ragini Mangnoesing, Leon Verhulst, Lucien Marsé, Ringo Slikboer en Rezan Güntekin

Wat moet die jongen in het ServiceTeam?

Toen Leon voor het eerst het cv van Ringo zag, dacht hij: ‘Wat moet die jongen in het ServiceTeam?’ Na het gesprek met Ringo werd dit hem wel duidelijk. Ringo is hbo-opgeleid en heeft 25 jaar gewerkt in de logistiek als leidinggevende. In 2017 emigreerde hij naar Polen met zijn toenmalige vriendin. Toen de relatie uit ging, heeft Ringo alles verloren wat hij had: zijn huis, zijn geld, zijn auto. Het enige wat hij nog had was de kleding aan zijn lijf. Hij is toen in twee weken tijd van Polen naar Nederland gelopen, midden in de winter. Toen hij in Nederland kwam, had hij helemaal niets: geen inschrijfadres, dus geen werk, geen vrienden en geen contact met zijn familie. Toen ging het snel bergafwaarts.

Niet verslaafd dus geen hulp

Ringo kwam bij Traverse terecht, tussen de verslaafde mensen. Zodra hij bekend was in Nederland kreeg hij rekeningen, van de zorgverzekering bijvoorbeeld. Hij deed een aanvraag voor een daklozenuitkering, maar deze werd afgewezen omdat hij niet kon aantonen dat hij geen geld op een bankrekening had. Ringo: “De persoon die deze afwijzing aan mij vertelde, vond dit echt verschrikkelijk en had daar wat aan willen doen, maar het bureaucratische systeem liet dat niet toe. Een vreselijk onmenselijke situatie. Omdat ik er niet uitzag en stonk, kreeg ik meteen allerlei stempels.” Alle andere dingen die Ringo probeerde, instanties waar hij aanklopte, liepen op niets uit, omdat hij niets had waar ze iets mee konden, zoals een verslaving.

Mensenschuw

Toen hij bij Traverse, waar hij met 26 mensen op een slaapzaal overnachtte, gratis en voor niets drugs kreeg aangeboden, wist hij dat dit niet lang goed kon gaan. Hij vertrok eerst naar Amsterdam. Een jaar lang heeft hij als dakloze in het Amsterdamse Bos geleefd, ’s nachts zodat hij zo min mogelijk mensen tegenkwam. Hij verzamelde lege flessen en kon van het statiegeld net genoeg eten en drinken kopen. Hij stonk en zag er onverzorgd uit. Hij was mensenschuw geworden, depressief en angstig. Pas toen Ringo, inmiddels weer terug in Tilburg, een suïcidepoging had gedaan, ging alles lopen. Ringo: “De receptioniste bij de GGZ gaf me koffie en een boterham. Ik kreeg een psychische ondersteuning en binnen één dag had ik een appartementje. Daar heeft Ringo zichzelf geestelijk en lichamelijk teruggebracht.

Weer zin in het leven van Ringo

Werken in het ServiceTeam geeft zin aan Ringo’s leven
Rob van Eekert, toen werkmakelaar en inmiddels accountmanager bij WSP Midden-Brabant, kreeg Ringo onder zijn hoede. Rob was al in gesprek met Arriva over het ServiceTeam bij Arriva en ging hierover in gesprek met Ringo. Zo kwam Ringo bij de eerste lichting van het ServiceTeam. Hij vond snel zijn draai, was blij dat hij niet meer alleen maar thuis zat en mensen leerde kennen. Daarvoor had hij moeite om terug in de arbeidsmarkt te komen. Ringo: “Het werken in het ServiceTeam gaf mijn leven weer zin.” De diversiteit van het ServiceTeam spreekt hem erg aan. Rob: “Ringo sloot mooi aan bij de andere kandidaten die bij het ServiceTeam waren aangemeld. Hij werd al snel een verlengstuk voor Leon in het groepje.” In het bijzonder prijst hij Ringo dat hij goed omging met de anderen in het ServiceTeam, die een heel ander niveau hebben dan hij.

Ringo (l) en Leon (r)

“Het werken in het ServiceTeam gaf mijn leven weer zin.”
Ringo Slikboer, buschauffeur

Genieten van de kleine dingen

Ringo komt dus van ver. Hij heeft nu een goede baan, een leuk appartementje en weer contact met zijn broer. Ringo: “Dat heb ik zelf gedaan, met hulp, met mensen die de deur openhouden, maar je moet het zelf willen. Als je jezelf niet inzet en motiveert om door te gaan, kunnen andere mensen van alles doen maar dan gebeurt er niets.” De psychische behandeling van Ringo is nu afgerond en Ringo heeft deze periode in zijn leven afgesloten. Hij ziet het als levenservaring. Ringo: “ik ben nu blij om kleine dingen, blij met wat ik nu heb. Ik hecht minder waarde aan geld en aan luxe dingen. Ik hecht nu waarde aan een huis, aan thuiskomen, aan eten en aan een douche. De enige luxe die ik mezelf veroorloof zijn mijn 6 gitaren.” Lachend: “Niemand komt aan mijn gitaar.”

“Je moet het zelf willen. Als je jezelf niet inzet en motiveert om door te gaan, kunnen andere mensen van alles doen maar dan gebeurt er niets.”

Ringo Slikboer, buschauffeur bij Arriva

 

Werkplezier en overgave

Ringo werkt met plezier en volle overgave. Hij vindt dat na zijn levenservaring veel belangrijker dan een hoog salaris. Ringo: “Ik ervaar meer rust en minder stress.” Leon: “Toen Ringo in het ServiceTeam zat, was hij er iedere dag. Hij werd al gauw een soort voorman, een coach voor de andere mensen in het ServiceTeam. Hij nam de mensen mee, ze namen zelf vaak geen initiatief. Ringo: “Ik heb leiding gegeven en nam ze op sleeptouw. Ik liet ze altijd in hun waarde.”

Ringo Slikboer krabbelde op van dakloze naar buschauffeur

Een praatje tijdens het werk

Leon heeft inmiddels de nodige ervaring met werken met mensen in het ServiceTeam. Hij vertelt: “Sommige mensen in het ServiceTeam worden zenuwachtig als ik met ze apart ga zitten voor een gesprek. Dan spreek ik ze tijdens een klusje of tijdens de lunch. Ringo vond het prima om een aparte ruimte voor een balansgesprek [red.: evaluatiegesprek] op te zoeken.

Gas erop

Rezan Güntekin: “Allroad, waar ik intercedent ben, is de werkgever en opleider van alle medewerkers van Arriva.” Allroad is de vaste partner van Arriva in Brabant. Alle chauffeurs komen eerst bij Allroad in dienst als uitzendkracht. De procedure start met een intakegesprek, waarin we kijken of het werk bij je past. In het geval van Ringo was het de deal snel gesloten. Rezans collega Roel zei: “Dit is Ringo, hij is enorm gemotiveerd, dus gas erop.” Ringo heeft de mogelijkheden met beide handen aangepakt. Hij is iemand die enorm graag wil en het vak al kende vanuit het ST. Rezan: “Hij is één van de makkelijkste kandidaten die we ooit hebben gehad.“ Bij Ringo had de opleiding alle dagen van de week de hoogste prioriteit. Ringo: “Dat was ook mogelijk door de ruimte die Leon me gaf.”

Lucien (l) en Rezan (r)

Stikzenuwachtig

Na een pittige voorselectie, mocht Ringo zijn eerste proefles in de bus rijden. Leon en Ringo gingen samen. Ze kwamen door kleine dorpjes waar Ringo nog nooit van had gehoord. De rijinstructeur Erik stuurde de stikzenuwachtige Ringo door smalle weggetjes. Ringo houdt zijn handen 10 cm uit elkaar: “de bomen kwamen zo dicht bij de bus.” De rijinstructeur schatte in dat Ringo 35 rijlessen nodig had. Tijdens zijn eerste officiële les zei hij tegen Ringo: “Als je zo had gereden, had ik je 20 lessen gegeven.”

“We zijn heel blij met Ringo. De teammanagers komen naar mij toe: ‘Heb je nog een Ringo?’”
Leon Verhulst, Regiocoördinator ServiceTeam Brabant bij Arriva

 

Heb je nog een Ringo?

Rezan: “Ringo was een fijne opleidingskandidaat omdat hij zo enorm gemotiveerd was en nu is hij een fijne buschauffeur.” Ringo: “Ik pak alles aan.” Normaal gesproken rijdt er in het begin tien tot vijftien dagen een mentor met een nieuwe buschauffeur mee. In het geval van Ringo was dat slechts 2 dagen. De 3e dag reed hij al met passagiers. Leon: “Dat is echt snel. Het is fijn dat Ringo al bekend was bij Arriva. We zijn heel blij met Ringo. De teammanagers komen naar mij toe: ‘Heb je nog een Ringo?’”

Verantwoordelijk voor mensenlevens

Ringo heeft alle 35 rijlessen gebruikt, want dat maakt hem beter dan nodig is voor het examen. Arriva wil dat hoge niveau ook van de buschauffeurs. Je bent tenslotte verantwoordelijk voor mensenlevens. Ringo: “Als buschauffeur moet je constant een hoge concentratie en goed reactievermogen hebben. Je krijgt, vooral in de stad, te maken met voetgangers, fietskoeriers en ander verkeer dat alle kanten op gaat. De bus is 12 meter lang en 12 ton zonder passagiers. Je remt niet zomaar met zo’n gevaarte, vooral niet als het nat is op de weg. Sommige bochten kom je maar net door.” Vreemd dus eigenlijk dat het beroep wordt onderschat.

Ringo bij een bus.

Af en toe een lolletje

En dan is er nog de omgang met passagiers. Ringo: “Ik zeg – als is het alleen voor mezelf – altijd gedag en sta passagiers altijd vriendelijk te woord. Je bent de gastheer van de bus. Ik vind de diversiteit aan mensen in de bus leuk.” Rezan: “Ik hoor vaak van chauffeurs dat je zelf de sfeer in de bus bepaalt.” Ringo beaamt dat: “Het contact breekt het moment even. Ik maak graag af en toe een lolletje. Zo zijn er van die gastjes die blijven haken als ze instappen, dan zeg ik: “maak je gelijk even schoon nu je er zo goed voor ligt?”

“Ik maak af en toe een lolletje in de bus.”
– Ringo Slikboer, buschauffeur bij Arriva

Een goede investering

Ringo heeft laatst zelfs even de rol van Leon in het ServiceTeam overgenomen. Een praktijkklas kwam langs voor stage en Leon kon niet, dus nam Ringo de leiding. Ringo staat altijd klaar om te helpen als het op het ServiceTeam aankomt. Ringo: “Het ServiceTeam was een mooie periode, financieel niet want ik leefde van de bijstand. Werken in het ServiceTeam was een goede investering.”

De leukste baan

Het ServiceTeam is een ontwikkelplek om arbeidsfit te worden. Het is een op maat gesneden traject. Zo gaat het voor de ene persoon om het ontwikkelen van de Nederlandse taal en voor de andere over ’s ochtends op tijd en fris gedoucht op het werk verschijnen. Een ander doel van het ServiceTeam is een idee te krijgen van wat iemand kan en waar diegene tegenaan loopt. Leon: “Ringo is nu buschauffeur, bij een andere jongen lukte het niet om die ergens te plaatsen, dus die heeft nu een beschutte werkplek.” Leon glundert: Ik heb echt de leukste baan. ’s Ochtends ga ik met de jongens van het ServiceTeam op pad. Ik zit er kort op, dat vind ik heel leuk van het ServiceTeam.”

Leon (l) vertelt over het ServiceTeam

Samen boodschappen doen

Hoe betrokken Leon bij zijn mensen is, blijkt maar uit het feit dat hij met een jongen boodschappen is gaan doen, omdat diegene steeds zonder eten op het werk verscheen. Toen Leon daarnaar vroeg, zei de jongen steeds dat zijn geld op was. Leon, die als marketeer bij een supermarkt heeft gewerkt, ging met die jongen bijvoorbeeld niet naar een supermarkt die erop gericht is de klant zoveel mogelijk te laten kopen. Voor Leon is het altijd zoeken hoe ver hij gaat per persoon. Het is steeds anders waar hij ze bij kan helpen. Rob is onomwonden positief over Leon: “Leon is echt de perfecte kerel op de perfecte plek. Het succes van de kandidaten in het ServiceTeam is voor een deel aan hem toe te schrijven. Hij is heel betrokken, denkt goed mee, communiceert goed en hij staat echt voor zijn mensen. Hij neemt echt de tijd voor ze.” Leon: “We zijn verwend geweest met de eerste lichting. Van de vijf kandidaten zijn er twee doorgestroomd naar een vast baan: Ringo binnen Arriva en Osama buiten Arriva, een mooi resultaat.” Ringo: “De nood aan buschauffeurs is hoog vanwege de vergrijzing. Volgend jaar gaan 15 mensen met (vervroegd) pensioen.”

Je doet het er niet even bij

Leon beveelt inclusief ondernemen zeker aan. Gezien de krapte op de arbeidsmarkt liggen hier kansen, maar je moet er als organisatie wel klaar voor zijn. Binnen de organisatie moet er draagvlak voor zijn en ruimte en tijd om deze werknemers extra te kunnen begeleiden en aandacht te geven. Je kunt inclusief ondernemen er niet even bij doen. In juli hoopt Leon zijn opleiding tot Jobcoach bij Elan af te maken. Zo kan hij de kandidaten nog beter begeleiden, coachen en trainen. Zijn visie: de kwaliteit van inclusief ondernemen gaat boven de kwantiteit.

“Ik beveel inclusief ondernemen zeker aan, maar zorg dat je er als organisatie klaar voor bent. Inclusief ondernemen doe je er niet even bij.”
– Leon Verhulst, Regiocoördinator ServiceTeam Arriva

Tekst: WSP Midden-Brabant
Beeld: Buro Werktuig